Imkerij

Ooit was het imkeren een belangrijke nevenactiviteit van de landbouwer. Honingbijen hadden (en hebben) immers een belangrijke bestuivende functie, de bijenwas werd gebruikt voor kaarsen en de honing kon worden verkocht als bijverdienste. Toen vanaf halverwege de negentiende eeuw steeds vaker goedkope honing werd ingevoerd, en in de decennia daarna ook stilaan elektrische verlichting zijn intrede begon te doen, gingen daarmee dus ook een aantal belangrijke verdienposten van de honingbij verloren. Vandaag zijn de honingoogst en de productie van bijenwas veelal bijverdiensten en blijft enkel de bestuivende functie overeind. Met de opkomst van de intensieve land- en tuinbouw is juist de rol van de honingbijen als bestuivers steeds groter geworden. Zo’n 70% van onze belangrijkste voedselgewassen hebben namelijk bestuiving nodig.

Bovendien zijn de honingbijen een zeer goede indicator voor de kwaliteit van de omgeving. Het eeuwenoude vakmanschap van de imker, zijn inzicht in de vitaliteit en het functioneren van een bijenvolk zijn daarom cruciaal. Dat kan hand in hand met onderzoek en technologische innovaties bijdragen aan een duurzame toekomst. René De Backer, voorzitter van het Vlaams Bijeninstituut, vertelt:

De honingbij is de kanarie in de kolenmijn. Als het met de honingbij slecht gaat, gaat het met de natuur slecht.

De kennis van de imkers, over hun bijenvolken, de drachtplanten, het verzorgen van een bloeiboog en de lokale effecten daarvan zit in de eerste plaats in de hoofden en handen van deze erfgoeddragers. Deze veeleer praktische en ongrijpbare kennis is daardoor soms moeilijk te vatten voor beheerders en beleidsmakers. Met behulp van burgerwetenschapsprojecten lukt het stilaan om die kennis te verankeren. Vanuit zijn signaalfunctie monitort hij veranderingen in de omgeving, al dan niet veroorzaakt door klimaatverandering. Het inzicht van de imker in de omgeving en zijn praktijkkennis kunnen zo een belangrijke schakel vormen in het versterken van de wilde bijen en de lokale biodiversiteit.